- نار فارسی (رِ فا)
به معنی انار فارسی است که نوعی از زهر باشد مرکب از چیزهای تلخ و اندکی از آن کشنده است. (برهان قاطع) (آنندراج) ، دانه ها باشد که بر جلد بدن پیدا شود پرآب، رقیق، شدیدالحرقت. (غیاث اللغات) (آنندراج). غیر از کوفت است که سیفلیس باشد. (از مجمع الجوامع). بعضی گفته اند که حمره است به حای مهمله و بعضی گفته اند که ضد آن است یعنی مادۀ این صفراوی قلیل التعفن مخلوط با اندک سودا است وآن دانه است برآمده از جنس نمله و سعی می کند یعنی سرایت به اطراف خود می نماید تا آنکه خشک ریشه می بندد با لهیب بسیار و در اول خطوط سرخ یا طاوسی رنگ می باشد مانند زبانۀ آتش هنگامی که بلند شود و از این جهت آن را نار نامند به خلاف حمره که مادۀ آن سوداوی غلیظ غائر در بدن است و بسیار برآمده و بلند نمی باشد از عضو و سیاه می گرداند عضو را و بعضی گفته اند که آتشک است و حق آن است که غیر آن است چنانچه ذکر یافت و فارسی از آن جهت نامند که اولا آن مرض در بلاد فارس به هم رسیده و یا آنکه در بلاد فارس بسیار به هم می رسد. (مجمع الجوامع). در جواهر اللغه، وجه تسمیه به فارسی را چنین گوید که چون اهل فارس شب و روز آتش را برای پرستش نگاه می داشتند مرض مذکور برای شدت التهاب و سوزش دائمیش تشبیه به آتش فارسی شده بود. (فرهنگ نظام) ، صاحب منهاج گفته نوعی از مر مغشوش است که از نواحی فارس می آورند با تیوعات دیگر مغشوش می نمایند و صاحب تحفه نوشته است که بغدادی اشتباه نموده نار را به معنی انار فارسی که رمان است حمل نموده و وجه تسمیۀ آن را نفهمیده و ممکن است که به معنی آتش باشد جهت آنکه مر مغشوش سمی از جملۀ سموم و در احراق اخلاط مانند آتش چنانچه نار فارسی اسم مرض حار حاد است. (محیط اعظم) (فرهنگ نظام). و رجوع به تحفۀ حکیم مؤمن و برهان قاطع چ معین حاشیۀ ص 2094 شود